Pericarditis
PERICARDITIS
1. Oorzaak
- mechanisme
- is een inflammatie van het pericardzakje
- acute pericarditis: snelle evolutie en kan leiden tot harttamponnade
- constrictieve pericarditis: door chronische inflammatie ontstaat een verdikking van het pericard en ontstaan adhesies
- indeling van de oorzaken
- idiopathisch: meest frequent
- infectieus:
- viraal: echovirus, coxsackie, adenovirus, varicella, Epstein-Barr virus, cytomegalievirus, Hepatitis B, AIDS
- Bacterieel: stafylococcen, streptococcen, haemofilus, salmonella, legionella, tuberculose
- fungaal: candida, aspergillus, histoplasmosis, coccidiomycose, blastomycose, nocardia
- parasitair: amoebiase, toxoplasmose, echinococcosis
- iatrogeen:
- medicatie: procainamide, cromolyn sodium, hydralazine, danroleen, methysergide, mesalamide, fenytoine, doxorubicine, isoniazide
- bestraling
- postoperatief na hartchirurgie of longchirurgie
- catheterisatie (centrale catheter)
- systeemziekten
- collageenziekten (RA of Scleroderma)
- SLE (systemische lupus erythematosus)
- vasculaire collageenziekten (auto-immuun)
- Rheuma (RA of Rheumatische koorts)
- Amyloidose
- Maligniteit
- Oncologische patienten: 10% heeft pericardvocht
- Cardiovasculair:
- Post-AMI (Dressler syndroom)
- aorta-dissectie
- Gastro-intestinaal
- inflammatory bowel disease
- pancreatitis
- Trauma
- vooral penetrerend thoraxtrauma: bij 2% treedt tamponade op
- zelden bij stompe traumata
- bestraling: radiotherapie
- Uremie
- Myxoedeem
2. Diagnostiek
- Anamnese
- Thoracale retrosternale pijn, scherp, uitstralend naar schouder en musculus trapezius. Verder pleurale pijn, positiegebonden, verbeterend bij vooroverleunen. Verergerend bij hoesten, inspiratie en platliggen
- koorts
- ademhaling: dyspnee (mild), hoest, heesheid, tachypnee
- slikklachten
- oedeem: perifeer, thv longen en ascites
- nausea, eetlustgebrek
- lichamelijk onderzoek
- auscultatie: tachycardie, pleuraal wrijfgeruis, verminderd hoorbare harttonen, teken van Ewart (demping tussen li scapulapunt en wervelkolom)
- bloeddruk: pulsus paradoxus (= daling van > 10 mm Hg bij inspiratie
- opgezette halsvenen
- beeld van linker en rechter hartfalen: longoedeem, perifeer oedeem, levercongestie
- ECG
- Stadium 1:
- ST-elevatie diffuus, behalve aVR en V1.
- Ook geen omgekeerde ST zoals bij AMI
- concaaf naar boven
- Stadium 2:
- ST-segment is terug normaal
- T-golf afvlakking
- PR-depressie soms
- Stadium 3:
- T-inversie, na verdwijnen van de ST-elevatie
- Stadium 4:
- uiteindelijk geen veranderingen meer
- geen Q-golf (in tegenstelling tot AMI)
- Labo
- CBC
- WBC
- CRP (is soms gestegen)
- Hartenzymen voor DD met AMI. Soms is er wel stijging bij pericarditis
- Beeldvorming
Rx-thorax: soms normaal. soms vergroot hartsilhouette (indien meer dan 250 ml in het hartzakje zit)
- Echocardio: is het beste diagnosemiddel. Is positief vanaf 15ml in het hartzakje
- CT-thorax: visualiseren van calcificaties van het pericard of verdikking
- Pericardiocentese
- onderzoek van de vloeistof op eiwit, glucose, gramkleuring, cultuur, uitstrijkje voor fungi
3. DD
- cardiovasculair
- AMI
- Aortadissectie
- Longen
- longembolen
- pneumothorax
- pneumonie
- empyeem
- gastro-intestinaal
- cholecystitis
- pancreatitis
Eerste opvang
- ABC
- in geval van hypotensie: goed opvullen en bij diagnose uitvoeren van een pericardiocentese.
| Spoeddienst |
- Opname van de patient
- Op intensieve zorgen
- monitoring
- tenzij: zeer mild beeld, de behandeling oraal kan gestart worden en een goede opvolging mogelijk is
- Therapie naargelang de oorzaak
- Purulente pericarditis (bacterieel)
- Antibiotica gedurende 28 dagen.
- Eerst breed agressief
- volwassene:
- indien postoperatief zijn volgende kiemen waarschijnlijk: MRSA, gramnegatieve stafylococcen, gramnegatieve bacillen. De voorkeur gaat naar de combinatie van Vancomycine en 3e generatie cephalosporine: ceftriaxone (Rocephine) 2 gr/dosis 2dd IV of Ceftazidime (Glazidim) 2gr/dosis 3dd IV
- Indien niet postoperatief wordt geopteerd voor de combinatie van een aminoglycoside (Gentamycine 1-1,5 mg/kg/dosis 3dd IV) en een cefalosporine (1e generatie: Duracef, Cefacidal, Kefzol óf 2e generatie: Mandol, Zinacef, Kefurox)
- Kinderen
- 3e generatie cefalosporine (Cefotaxim - Claforan of Ceftriaxone- Rocephine). Denk aan haemophilus influenzae
- nadien zo specifiek mogelijk richten met de antibiotica, nadat de kiem uit het staal, bekomen door pericardiocentese, gekend is.
- Indien drainage nodig is: plaatsing van een pericarddrain en soms heelkundige resectie van een deel van het pericard.
- zoek ook steeds naar een andere infectiefocus. Deze kan mogelijk de primaire focus zijn (vb gebit)
- Niet purulente pericarditis
- zo echt nodig corticoiden
- NSAID in geval van idiopatische, rheumatologische, posttramatisch vorm of virale oorzaak (coxsackie)
- Indien tuberculose: soms weinig tot niet purulent. Opstarten met tuberculostatica
- indien neoplastisch: specifieke therapie
- indien tgv uremie: Dialyse voor 2-6 weken. Beperking van gebruik van NSAID
- prognose:
- meeste patienten reageren goed op enkele weken behandeling en de symptomen verdwijnen. Sommigen gaan naar recidieven met evolutie naar constrictieve pericarditis of harttamponade.
Voeg een nieuwe reactie toe
Login [1] om te reageren